کد مطلب:21541 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

از نظر شرعي عكس العمل انسان در برابر متملقين و چاپلوسان چگونه بايدباشد؟

در برخورد با متملقين، چاپلوسان و دروغگويان به چند نكته بايد توجه داشت: الف) تملق و چاپلوسي و هم چنين دروغ گويي و نفاق، از صفات نكوهيده و بسيار زشت است. در زشتي چاپلوسي همين بس كه پيامبر اسلام(ص) مي فرمايد: {Hاحثوا في وجوه المدّاحين التّراب H}؛{M به صورت متملقين چاپلوس خاك بپاشيدM}، {V(بحارالانوار، ج 73، ص 294)V} و در زشتي خلاف گويي و نفاق همين بس كه اميرمؤمنان علي(ع) مي فرمايد: {Hشرّ الاخلاق الكذب والنّفاق H}؛{M زشت ترين خوي و صفت در انسان دروغ گويي و نفاق است M}، {V(ميزان الحكمه، ج 8، ص 342)V}. ب ) انسان چاپلوس و دروغ پرداز، بسي فرومايه و پست است و معمولاً اين گونه افراد، كارشان به رسوايي مي كشد ودر نزد افراد شايسته، مورد نفرت و بيزاري هستند. ج ) در برابر تملق و چاپلوسي اينها انسان بايد بسيار مراقب و هوشيار باشد كه: 1- از مدح و ثناي آنها دچار غرور و مستي نشود. 2- از اين تملّق ها، فريب نخورد و كلاه سرش نرود. د ) اما در برخورد و معاشرت با اين افراد بايد با مدارا و مهارت برخورد كرد؛ نه مي شود با اين افراد تندي كرد و يك جا آنها را طرد نمود و نه مي توان ميدان را براي جولان و تاخت و تاز آنها بازگذاشت. رفتار حضرت رسول(ص) در اين زمينه الگوي بسيار شايسته اي است. نبي اكرم(ص) نيز در عصر خود، ياران و صحابه فراواني داشت كه با نفاق و دورويي و احياناً تملّق و چاپلوسي، برخورد مي نمودند؛ ولي رسول اكرم(ص) با اين كه كار آنها را به طور كامل مي شناخت، مدارا مي فرمود؛ يعني، ظاهر را حفظ مي نمود و طردشان نمي كرد و در نتيجه، جلو فتنه و فساد بيشتر و اختلافات احتمالي را مي گرفت. نبي اكرم(ص) مي فرمايد: {Hامرني ربّي بمداراة النّاس كما امرني باداء الفرائض H}؛{M هم چنان كه پروردگارم مرا به انجام واجبات موظف ساخته، مرا به مداراي با مردم نيز امر فرموده است M}، {V(ميزان الحكمه، ج 3، ص 238)V}. عبداللَّه ابيّ (منافق معروف مدينه) به در خانه نبي اكرم(ص) رفت و اجازه ورود خواست. پيامبر(ص) فرمودند: {Hبئس اخوالعشيرةH} {M؛ آدم شايسته اي نيست M}. آن گاه عايشه از جا برخاست و به اندروني رفت و رسول اللَّه اجازه دادند عبداللَّه ابي وارد شود. حضرت(ص) با روي خوشي از او استقبال كردند، تا اين كه عبداللَّه ابي سخنانش را گفت و از خانه خارج شد. آن گاه عايشه به حضرت(ص) عرض كرد: در حالي كه شما درباره او آن گونه تعبير فرموديد، چرا اين طور با روي خوش از او استقبال كرديد؟ حضرت رسول(ص) فرمودند: {Hان شرّ الناس عنداللَّه يوم القيامة من يكرم اتّقاء شرّH}؛ {Mبدترين مردم نزد خدا در قيامت كسي است كه به خاطر پرهيز از شرّش مورد احترام قرار گيردM}، {V(بحار الانوار، ج 75، ص 401)V}.